De kracht van natuur, gemeenschap en vriendelijkheid

De woning van Carmen Suriel is haar persoonlijke toevluchtsoord. Deze is omgeven door weelderige bomen waaraan passievruchten bungelen, bananenboombladeren die richting de hemel reiken, tropische bloemen die de poort uit groeien, en Coni: een wolkenwit konijn dat stilletjes de tuin van Carmen bewaakt.

"Hij denkt dat hij een model is," grapt Carmen over het serieuze en tegelijkertijd schattige konijn. Maar het echte model is Carmen: een rolmodel.

Ze is geboren in de Dominicaanse Republiek en woont sinds haar 17e in Puerto Rico. Als alleenstaande moeder heeft ze een volwassen zoon, Emmanuel, die onlangs terug verhuisde naar de Dominicaanse Republiek en inmiddels een gezin heeft.

De rol van ouderenverzorger past door haar onbaatzuchtige en beschermende karakter ook goed bij haar. Toen orkaan Maria Puerto Rico in 2017 trof, zette Carmen zich samen met haar gemeenschap in om deze diepe wond te helen.

Carmen staat binnen haar gemeenschap bekend als iemand die mensen bij elkaar brengt. Toen een oudere man ziek werd, spoorde ze buren aan om hem van benodigdheden als lakens en handdoeken te voorzien. Terwijl hij in het ziekenhuis lag, was ze er ook voor hem.

Ze zegt dat haar gemeenschap elkaar op deze manier vaak helpt: buren geven een lift naar je doktersafspraak, helpen bij klusjes aan huis en repareren elkaars auto's. "Mensen zijn hier gevoelig voor dat soort gebaren," glimlacht Carmen. "Ze willen heel graag helpen."

Tijdens orkaan Maria verbleef Carmen bij een oudere vrouw voor wie ze zorgde, die op de derde verdieping van een appartementencomplex in Miramar, Santurce, woonde. "Ik moest zeven dagen achter elkaar bij haar blijven, omdat de andere die voor haar zorgde niet kon komen vanwege bomen op de weg", legt Carmen uit.

Terwijl er liters water en stapels takken op het balkon van haar patiënt terechtkwamen, deed Carmen haar uiterste best om het puin bij elkaar te rapen zonder dat zij het merkte. Carmen was vastbesloten om haar zo weinig mogelijk te laten meekrijgen van de storm die buiten raasde. Al was de harde wind goed hoorbaar in de woning.

"Ik heb nog nooit zo'n verwoestende orkaan gezien", zegt Carmen. "Je hoort wel eens verhalen over orkanen, maar het zelf meemaken kun je je niet voorstellen. Er over horen is één ding, maar het met je eigen ogen zien is een heel ander verhaal."

Bij terugkomst trof Carmen haar woning zwaar beschadigd aan. Haar dak was ingestort, er stroomde water over de vloer en ze had maandenlang geen stroom.

De kracht van Maria nam na een week af, maar de gevolgen waren nog maanden tot jaren voelbaar. Sommige buurten zaten zonder stroom, woningen waren verwoest en de storm zorgde voor meer dan 3000 doden. Grassroots-organisaties sloten zich als een van de eersten bij het programma voor noodhulp aan en werken aan de wederopbouw van het eiland.

Onderlinge hulp speelde een belangrijke rol in het herstel van Puerto Rico. De gemeenschap had een systeem bedacht waarbij mensen elkaar hielpen door hun middelen, geld en tijd met elkaar te delen. Het is nog steeds te zien bij non-profitorganisaties als SBP, partner van Airbnb.org. Een organisatie met sociale verantwoordelijkheid die zich richt op de veerkracht en het herstel bij rampen.

SBP is een non-profitorganisatie die huizen weer opbouwt na grote rampen. Direct na de orkaan werden er teams gestuurd en het officiële hoofdstuk over Puerto Rico begon in juli 2018. SBP en Airbnb.org werken samen om ervoor te zorgen dat mensen onderdak hebben terwijl hun woningen weer worden opgebouwd.

"We bevinden ons in een orkaangevoelig gebied, dus we dan ook al eerder stormen en orkanen meegemaakt. Maar dat was niets vergeleken met Maria”, zegt Edgardo Maldonado, uitvoerend directeur bij SBP Puerto Rico en lid van de gemeenschap van Carmen.

Carmens buurt was de eerste gemeenschap die SBP hielp in Puerto Rico, en Carmens woning was Edgardo's eerste opdracht in 2019. Edgardo en de SBP-aannemers hadden niet door hoe erg Carmens woning beschadigd was totdat ze aan het werk gingen. Ze realiseerden zich al snel dat het hout aan het rotten was en de elektrische bedrading en het dak moesten worden vervangen.

Dankzij de behulpzaamheid van onze gemeenschap kon Carmen samen met haar hond bij host Angel verblijven, die haar een fijne ruimte aanbood in dezelfde buurt.

“Ik denk dat Carmen het heel fijn vond om in dezelfde gemeenschap te verblijven”, zegt Edgardo. Doordat ze in de buurt bleef, kon Carmen haar hond dagelijks mee naar huis nemen om te voeden. Ook schilderde ze tegen het einde van de heropbouw samen met de vrijwilligers en aannemers mee aan haar woning.

"Mijn huis zag er verlaten uit, alsof er niemand woonde," zegt ze. "Het ziet er nu goed uit en is veiliger. Mijn buren kregen ook hulp (van andere organisaties). De hele buurt was daarmee gezegend."

Carmen heeft warme herinneringen aan haar verblijf. Als zorgverlener die gewend is om anderen te verzorgen, waren de rollen nu omgedraaid. Ze vond het vooral fijn om uit te rusten zonder ver van huis te zijn. "O, en de airconditioning," grinnikt Carmen.

Terwijl Carmen nadacht over waar haar kracht lag en die van haar gemeenschap en haar woning, ging ze helemaal op in de natuur. "Ik heb veel meegemaakt en veel moeten vechten, maar ik ben dan ook een Schorpioen," vertelt ze. "Het enige sterrenbeeld dat aan drie dierenlevens verbonden is: de vliegende vogel, de kruipende slang en de schorpioen. We zijn overlevers, zelfs ondergronds."